تعداد شهداي مربوط به نهضت عاشورا كه قبل از شهادت امام و يارانش در كربلا شهيد شده اند، بيش از تعداد معروفي است كه به هفتاد و دو شهيد مشهور است. چون برخي از ياران امام در كوفه و در مناطق ديگر قبل و پس از حادثه عاشورا به شهادت رسيده اند كه همه آنها را در فهرست اسامي شهداي نهضت عاشورا قرار مي دهند. كه مجموع شهداي اين نهضت را صد و چهارده نفر ذكر كرده اند اما شيخ مفيد و برخي از مورخان منحصراً تعداد شهداي كربلا و روز عاشورا را هفتاد و دو نفر ذكر كرده اند.[1]
اما اسامي شهداي نهضت عاشورا طبق ترتيب حروف الفبا بدين صورت است:
1. ابوبكر بن علي ـ عليه السلام ـ 2. ابوبكر بن حسن ـ عليه السلام ـ 3. ابوالحتوف انصاري 4. ادهم بن اميد عبدي 5. اسلم غلام امام حسين ـ عليه السلام ـ 6. امية بن سعد طائي 7. انس بن حرث كاهلي 8. برير بن خضير همداني 9. بشر بن عمر حضرمي 10. بكر بن حي تميمي 11. جابر بن حجاج تميمي 12. جبلة بن علي شيباني 13. جعفر بن علي ـ عليه السلام ـ 14. جعفر بن عقيل 15. جنادة بن حرث سلماني 16. جناده بن كعب انصاري 17. جندب بن حجير فولاني 18. جون مولا ابوذر 19. جوين بن مالك تميمي 20. حاث بن امرء القيس كندي 21. حارث غلام و برده حمزه 22. حباب بن عامر تميمي 23. حبشي بن قيس نهمي 24. حبيب بن مظهر اسدي 25. حجاج بن بدر سعدي 26. حجاج بن سروق جعفي 27. حر بن يزيد رياحي 28. حلاس بن عمرو راسبي 29. حنظله بن اسعد شبامي 30. رافع غلام مسلم ازدي 31. زاهر بن عمر كندي 32. زهير بن سليم ازدي 33. زهير بن قين بجلي 34. زياد بن عريب صائدي 35. سالم عبد عامر عبدي 36. سالم غلام بني المدينه كلبي 37. سعد بن حرث انصاري 38. سعد غلام علي ـ عليه السلام ـ 39. سعد غلام عمر بن خالد 40. سعيد بن عبدالله حنفي 41.سلمان بن مضارب بجلي 42. سليمان غلام امام حسين ـ عليه السلام ـ 43. سواربن منعم نهمي 44. سويد بن ابي المطاع الخثعمي 45. سيف بن حرث جابري 46. سيف بن مالك عبدي 47. شبيب برده حرث جابري 48. شوذب شاكري 49. ضرعامر بن مالك تغلبي 50. عائذ بن مجمع عائذي 51. عابس شاكري 52. عامر بن مسلم عبدي 53. عباد بن مهاجر جهني 54. عباس بن علي ـ عليه السلام ـ 55. عبدالله بن علي ـ عليه السلام ـ 56. عبدالله بن حسن ـ عليه السلام ـ 57. عبدالله بن حسين 58. عبدالله بن بشر خثعمي 59. عبدالله بن عمير كلبي
60. عبدالله بن عروه غفاري 61. عبدالله بن مسلم 62. عبدالله بن تقيطر 63. عبدالله بن يزيد عبدي 64. عبيدالله بن يزيد عبدي 65. عبدالاعلي بن يزيد كلبي66. عبدالرحمن بن عقيل 67. عبدالرحمن بن عبدالرب انصاري 68. عبدالرحمن بن عروه غفاري 69. عبدالرحمن ارحبي 70. عبدالرحمن بن مسعود تميمي 71. عثمان بن علي ـ عليه السلام ـ 72. عقبة بن صلت جهني 73. علي بن حسين ـ عليه السلام ـ (علي اكبر) 74. عمر بن جناده انصاري 75. عمر بن ضبيعه ضبعي 76. عمروبن خالد صيداوي 77. عمروبن عبدالله جندعي 78. عمر بن قرظه انصاري 79. عمر بن كعب ابو شامر صائدي 80. عمار بن حسان طلائي 81. عمار بن سلامه دالاني 82. عمار بن صلخب ازدي 83. عون بن عبدالله بن جعفر 84. قارب غلام امام حسين ـ عليه السلام ـ 85. قاسم بن حسن ـ عليه السلام ـ 86. قاسم بن حبيب ازدي 87. قاسط بن زهير تغلبي 88. قعنب نمري 89. قيس بن مسهر صيداوي 90. كردوس تغلبي 91. كنانه تغلبي 92. مالك بن سريع جابري 93. مجمع عائذي 94. مجمع جهني 95. مسلم بن عقيل 96. مسلم بن عوسجه اسدي 97. مسلم بن كثير ازدي 98. مسعود بن حجاج تيمي 99. محمد بن عبدالله بن جعفر 100. محمد بن مسلم 101. محمد بن ابي سعيد بن عقيل 102. مقسط بن زهير تغلبي 103. منجح غلام امام حسن ـ عليه السلام ـ 104. موتع بن ثمامه اسدي 105. نافع بن هلال جملي 106. نصر غلام اميرمؤمنان ـ عليه السلام ـ 107. نعمان راسبي 108. نعيم انصاري 109. واضع غلام حرث سلماني 110. هاني بن عروه مرادي 111. يزيد بن ثبيط عبدي 112. يزيد بن زياد كندي 113. يزيد بن مغفل جعفي 114. ام وهب نمريه قاسطيه همسر عبدالله بن عمير كلبي.[2]
اما كيفيت شهادت و محل شهادت چنانكه اشاره شد همه اين تعداد روز عاشورا و در كربلا شهيد نشده اند، بلكه برخي مانند مسلم بن عقيل و هاني بن عروه و قيس بن مسهّر صيداوي در كوفه شهيد شده و آنجا مدفون اند و برخي پس از حادثه كربلا به شهادت رسيدند مانند فرزندان حضرت مسلم، اما عدّه اي در كربلا و در ركاب امام در روز عاشورا به شهادت رسيده و در كربلا مدفون هستند. مثلاً قبر علي اكبر در پائين پاي حضرت قرار دارد، و قبر بقيه شهداء در يك قبر دسته جمعي پائين پاي امام مدفون هستند و مدفن حضرت عباس در كنار نهر علقمه و مدفن حرّ نيز با فاصله از حرم امام حسين قرار دارد[3] شيخ مفيد فرموده است تمام حائر مدفن اصحاب حسين است.[4]
نحوه شهادت امام و ياران بزرگوارش در مقاتل به تفصيل ذكر گرديده است كه در اين نوشته بيشتر از اين مقدور نيست .
اطلاعات كامل و وافي را در اين كتاب مي توانيد مطالعه كنيد:
كتاب حماسه سازان كربلا، تأليف شيخ محمد سماوي، كه انتشارات نويد اسلام قم آنرا با ترجمه آقايان ابوسعيد و ابو نويد، منتشر نموده است.
امام صادق ـ عليه السلام ـ :
«ثواب زيارت امام حسين (و يارانش) برابر است با ثواب صد حج واجب و صد حج مستحبي»[5]
[1] . شيخ مفيد، الارشاد، چ اول، قم، آل البيت، 1414، ص 95، و ابي مخنف، و تعه الطف جمع آوري يوسفي غروي، چ سوم، قم، مدرسين، 1417، ص 259.
[2] . سماوي ابصارالعين في انصار الحسين (حماسه سازان كربلا) چاپ اول، قم، نويد اسلام، 69، ص 210 الي 212.
[3] . ر.ك. شيخ مفيد، «پيشين»، ج 2، ص 114 و ص126.
[4] . همان، ص 126.
[5] . همان، ج 2، ص 134.
نظرات شما عزیزان:
:: برچسبها:
نهضت عاشورا,
عاشورا,
كربلا,
مسجد ثارالله,
کانون فرهنگی هنری امام موسی صدر,